|
„ Choć osamotnieni… oparli się pokusom i próżności władz, które chciały im narzucić religię, patriotyzm, ideologię. Choć są znani jako złodzieje i oszuści, nie wywołali wojny, nie prześladowali innych, nie skonstruowali bomby, nie spowodowali zanieczyszczenia środowiska”.
W. Cohn, The Gypsies, 1972
W Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Maruszynie Dolnej uczy się 22 uczniów pochodzenia romskiego. Szkoła, z panią Dyrektor Zofią Stramą w ramach Rządowego Programu na Rzecz Społeczności Romskiej w Polsce realizuje wiele projektów na ich rzecz. Między innymi działa zespół romski „Terne ciawe” liczący 16 członków. Opiekunem jest Bożena Janczy, która pozyskała dodatkowe środki z programu polsko- amerykańskiej fundacji wolności „Równać szanse” na projekt o dźwięcznej nazwie „Serce Roma jest tam, gdzie muzyka”.
Głównym celem projektu jest kultywowanie tradycji i historii Romów mieszkających w obwodzie szkoły poprzez aktywną pracę muzycznego zespołu romskiego. Kształtowanie u uczniów szkoły oraz u mieszkańców sąsiadujących z Romami, postaw tolerancji wobec odmienności kulturowych, narodowych i religijnych. Ocalenie od zapomnienia języka i zwyczajów Romów oraz uaktywnienie społeczności romskiej. Projekt był realizowany w ramach zajęć pozalekcyjnych. Ważnym elementem był zakup gitar, bombasów i nauka gry na tych instrumentach. Wykonano z pomocą stolarza drewniane łyżki, które również służą do akompaniamentu i dają niesamowite oraz oryginalne brzmienie. Uczniowie romscy zapoznali się z twórczością muzyczną i poetycką pisarki romskiej Teresy Mirgi i zespołu „ Kałe Bała” z Czarnej Góry. Priorytetowym zadaniem w tym roku było przygotowanie się do eliminacji powiatowych XX Małopolskiego Festiwalu Form Muzycznych i Tanecznych „Talenty Małopolski- 2007”, w których zespół zdobył zaszczytne wyróżnienie. Pojawiła się również formacja romska break- dance, w której tańczy większość członków zespołu. Kasia Mirga i Kamila Donga zatańczyły i zaśpiewały kolędę romską w kościele parafialnym w Maruszynie podczas koncertu zaprzyjaźnionego zespołu ”Hilaritas” prowadzonego przez Sylwię Bastę. W projekcie zawarty był również integracyjny wyjazd do Muzeum Etnograficznego- Historia i Kultura Cyganów/ Romów, który odbył się 31.05.2007r. W wycieczce wzięło udział 44 uczniów polskich i romskich oraz rodzice romscy i nauczyciele ze szkoły w Maruszynie Dolnej. Wszyscy byli zachwyceni kolekcją cygańską muzeum, w której zawarto tyle historii i wiadomości o Romach. Bardzo spodobała się plenerowa część ekspozycji, w której znajduje się cześć taboru cygańskiego, złożonego z wozów i namiotów ustawionych wokół ogniska. Cytat umieszczony wyżej jest z owej wystawy. Przewodnik po Tarnowie pokazał również wspaniałe Stare Miasto i tarnowski pomnik pierwszego transportu więźniów do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.
W ramach projektu są szyte brakujące stroje dla nowych członków zespołu oraz bluzki i spodnie, z których wyrośli starsi członkowie.
Za wszelką cenę chcemy dać świadectwo obecności Romów wokół nas i dlatego przygotowywany jest program artystyczny, który będzie prezentowany w szkołach Gminy Szaflary i nie tylko, w którym pokażemy owe stroje romskie, prezentowana będzie również gra na instrumentach, nowe układy choreograficzne, śpiew i recytacja wierszy w języku romskim. Pani dyrektor Zofia Strama przygotowała prezentację multimedialną o Romach w ZSPiG w Maruszynie Dolnej. Kolejnym wielkim przedsięwzięciem było przygotowanie folderu pn: „Gmina Szaflary wielu kultur- Romowie”, który ma za zadanie uświadomić uczestnikom projektu, że Gmina Szaflary nie jest terenem jednorodnym etnicznie, i że ta różnorodność stanowi bogactwo gminy. Folder zawiera informację o Romach z Osiedla Zadział w Szaflarach, wyjaśnione są symbole narodowe i hymn romski. Jest wiele informacji o realizacji programów i projektów w Gminie Szaflary. Opisana jest działalność zespołu romskiego. Mocnym atutem są przepiękne, barwne zdjęcia zrobione podczas wszystkich działań w szkole. Nad projektem pracowali nauczyciele, których nazwisk nie sposób pominąć. Autorami tekstów i zdjęć są: Bożena Janczy, Zbigniew Strama, Zofia Strama, Joanna Żółtek i Renata Jagoda. Folder opracowali graficznie Anna i Jan Królczyk. Będzie on upominkiem dla oglądających występ. Zdjęcia i dokonania można również oglądać na stronie internetowej szkoły- www. maruszyna.org.pl.
„Społeczeństwo zawsze traktowało Cyganów jako etniczną zagadkę i starało się ich do siebie przystosować: siłą lub oszustwem, miłością lub przebiegłością, namową lub okrucieństwem- ciągle według własnych wzorców; ale jak dotąd- bez powodzenia”, tak o bohaterach tego tekstu pisze Encyklopedia Brytyjska, ale są oni coraz bardziej otwarci, a świadczyć może o tym ognisko zorganizowane na osiedlu romskim przez nauczycieli i uczniów romskich. Wszyscy świetnie się bawili, słychać było muzykę i śpiew cygański. Pieczona kiełbasa smakowała, a cukierki i słodycze rozdawane przez panią dyrektor spowodowały uśmiech na twarzach nie tylko najmłodszych, ale również najstarszych członków rodziny romskiej.
Bożena Janczy
|
